چرا ۲ تبصره درباره پژوهش و فناوری از بودجه ۱۴۰۳ حذف شد

دبیرکل شورای عالی عتف پاسخ داد؛

چرا ۲ تبصره درباره پژوهش و فناوری از بودجه ۱۴۰۳ حذف شد

دبیرکل شورای عالی عتف دلایل حذف تبصره‌های اختصاص یک درصد از اعتبارات دستگاه‌های اجرایی و ۶۰ درصد از هزینه امور پژوهشی شرکت‌ها، بانک‌ها و موسسات انتفاعی دولتی به پژوهش و فناوری را توضیح داد.

به گزارش خبرنگار مهر، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، دو بند در مورد پژوهش وجود داشت که در لایحه بودجه سال جاری (۱۴۰۳) این تبصره‌ها حذف شده‌اند.

بند «ج» تبصره ۹ لایحه بودجه، کلیه دستگاه‌های اجرایی را مکلف می‌کرد تا یک درصد از اعتبارات هزینه‌ای تخصیص‌یافته را بر اساس اولویت‌ها و سیاست‌های پژوهشی مصوب و نیازهای استان به امور پژوهشی و توسعه فناوری اختصاص دهند. شرط استفاده از اعتبارات این بند نیز درج اولویت‌ها، نیازها و مسائل تحقیقاتی توسط دستگاه‌های اجرایی در سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) بود.

قانون تخصیص یک درصد از اعتبارات هزینه‌ای اولین‌بار در سال ۱۳۹۳ در ماده ۵۶ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) به تصویب مجلس رسید و پس از آن در لایحه‌های بودجه سالانه نیز درج می‌شد و در لایحه بودجه ۱۴۰۲ برای اولین‌بار درج اولویت‌ها ونیازهای دستگاه‌های اجرایی از طریق سامانه نان به عنوان شرط استفاده از اعتبارات این بند در نظر گرفته شد.

اعتبار پژوهشی بند «ه» تبصره ۹ قانون بودجه، دو هزار میلیارد تومان است

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: برآورد ما این است که اعتبار پیش‌‌بینی شده در بند «ه» تبصره ۹ قانون بودجه حدود دو هزار میلیارد تومان است که دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی باید برای فعال سازی این ظرفیت به دستگاه‌های اجرایی ملی و استانی مراجعه کنند. ۲۷ مهر ۱۴۰۱ 

به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر پیمان صالحی در پنجاه و هفتمین اجلاس معاونان پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور گفت: بر اساس بند «ه» تبصره 9 قانون بودجه، دستگاه‌ها و شرکت‌های اجرایی باید یک درصد بودجه جاری خود را صرف فعالیت پژوهشی کنند و این کار را فقط می توانند با قرارداد پژوهشی با دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی انجام دهند، بنابراین باید از این ظرفیت بزرگ استفاده کنیم.

وی افزود: در بند «و» همین قانون آمده است که چهل درصد اعتبارات پژوهشی شرکت‌ها و بانک‌ها  به صندوق عتف واریز شود و در قالب اولویت‌های شورای عتف هزینه شود که دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی می‌توانند از این ظرفیت هم استفاده کنند که اعتبار مالی آن حدود سیصد میلیارد تومان برآورد می‌شود.

دبیرکل شورای عالی عتف با اشاره به تایید ایجاد صندوق عتف توسط رئیس جمهور و در نظر گرفتن ردیف اعتباری در لایحه قانون بودجه گفت: آیین‌نامه ایجاد این صندوق را به هیات دولت ارسال کردیم و به زودی تصویب می‌شود.

وی اظهار داشت: صندوق عتف در مدت سه سال، هزار میلیارد تومان از ایجاد دوره‌های پسادکتری در کشور حمایت خواهد کرد که آیین‌نامه ایجاد این دوره‌ها نیز در شورای عتف تصویب شده است و منتظر تایید سازمان برنامه و بودجه هستیم.

صالحی به قانون جهش تولید دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: صنایع و شرکت‌ها اگر با همکاری دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی برای بخش‌های تحقیق و توسعه خود هزینه کنند به عنوان هزینه مالیات پذیرفته می‌شود که ظرفیت مهمی است و باید از آن حمایت کنیم.

وی با اشاره به اینکه در سال 1400 حدود پنچ هزار میلیارد تومان قرارداد پژوهشی ارتباط با صنعت توسط دانشگاه‌ها در کشور منعقد شد گفت: 6 هزار عضو هیئت علمی درگیر  قرارداد ارتباط با صنعت شده‌اند که باید این تعداد افزایش یابد.

معاون پژوهشی وزارت علوم با اشاره به اینکه از میان 1400 مجله علمی و پژوهشی کشور، 18 مجله در پایگاه اسکوپوس نمایه شدند، گفت: اگر مجله علمی در پایگاه معتبر دنیا نمایه شود صد میلیون تومان پاداش دریافت می‌کند.

وی تاکید کرد: سطح علمی مجلات پژوهشی موجود نیز باید حفظ شده و همچنین ارتقا پیدا کند.

سهم نیم درصدی پژوهش از تولید ناخالص در لایحه بودجه 97

سهم نیم درصدی پژوهش از تولید ناخالص/ بودجه پژوهشی درجا زد

شناسهٔ خبر: 4232165 - چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۶

سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی تا پایان برنامه ششم توسعه باید به ۴ درصد برسد اما اکنون این میزان به نیم درصد رسیده , با بودجه های فعلی نمی توان امیدی به افزایش این سهم داشت.

به گزارش خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری، زهرا ساختمانیان، در پایان برنامه پنجم توسعه قرار بود سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی به ۳ درصد رشد یابد اما پس از پایان اجرای این برنامه این سهم تنها به حدود نیم درصد رسید و اکنون در آستانه برنامه ششم نیز نمی توان امیدی به رشد این سهم داشت.

براساس اسناد بالادستی کشور قرار بود ایران در سال ۱۴۰۴ به مرجعیت علمی در منطقه و جهان دست یابد اما با روند بودجه ای که برای پژوهش و فناوری طی سال های اخیر در نظر گرفته شده است دستیابی به این مهم با اما و اگرهایی مواجه است.

مقام معظم رهبری بر موضوع پژوهش و فناوری و کاربردی سازی آنها تاکید فراوانی دارند و بارها در دیدار با دانشگاهیان و جامعه علمی کشور این دغدغه را بیان کرده اند اما حرکت در این مسیر به دلیل کمبودهای مالی با کندی مواجه شده است.

این درحالی است که کارشناسان این حوزه معتقدند هنوز توجه به پژوهش به یک فرهنگ و باور جدی در کشور تبدیل نشده و همین امر موجب می شود که صحبت در خصوص این موضوع در حد شعار باقی بماند.

امیدی به افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی نیست

وزیر علوم نیز امیدی به افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی نه در سال جاری که تنها یک ماه از آن باقی مانده و نه حتی در سال آینده ندارد.

منصور غلامی در گفتگو با مهر گفت: متاسفانه رقم خوبی در مجموع از درآمدهای کشور برای بودجه های پژوهشی دیده نشده، علیرغم اینکه در قانون برنامه پیش بینی شده بود که حداقل در سال ۹۶ این بودجه پژوهشی به یک درصد برسد.

وی افزود: با این برنامه ای که من می بینم در سال ۹۷ نیز بعید است رقم بیشتری در اختیار پژوهش قرار گیرد.

سهم پژوهش از تولید ناخالص کشورها چقدر است؟

کشورهای مختلف به دلیل اینکه پژوهش و فناوری را یکی از مهم ترین اولویت های توسعه می دانند به دنبال افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص خود هستند به نحوی که براساس آمارهای موجود کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و سوئد بیش از ۳ درصد از تولید ناخالص خود را به پژوهش و تحقیقات اختصاص می دهند.

همچنین کشورهایی مانند چین، آلمان و آمریکا نیز بیش از ۲ درصد از تولید ناخالص خود را به پژوهش و فناوری اختصاص می دهند.

میزان سهم پژوهش از تولید ناخالص در کشورهایی مانند مالزی، ترکیه و روسیه نیز بیش از یک درصد است.

سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی از سال گذشته تا سال آینده

ضرورت توجه به پژوهش در بودجه ۹۷

دکتر وحید احمدی معاون پژوهشی وزیر علوم در بازدید از غرفه خبرگزاری مهر در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها در خصوص بودجه پژوهشی اظهار داشت: دولت با تمام محدودیت‌های مالی در سال گذشته جدول ۱۴ را پیشنهاد داد ولی به تصویب مجلس نرسید.

دبیر کل شورای عالی عتف با تأکید بر اینکه شاید باید بیشتر روی این موضوع کار و با فرمول‌های اجرایی‌تر، بودجه جدول ۱۴ ارائه می‌شد، گفت: متأسفانه در سال ۹۵ بودجه جدول ۱۴ به هر دلیلی اجرایی نشد. این در حالی بود که بودجه پژوهشی به تصویب کمیسیون آموزش عالی رسیده بود.

احمدی افزود: باید به جای رد و حذف بودجه جدول ۱۴، یک فکر و راهکار جدیدی ارائه می‌شد زیرا این بودجه پژوهشی نیاز خیلی از دانشگاهها را رفع می کرد.

معاون پژوهشی وزیر علوم تصریح کرد: در بودجه جدول ۱۴ پیش‌بینی شده بود که معادل کل اعتبار پژوهشی کشور در قالب این جدول دیده شود تا بتوانیم از نیم درصد به یک درصد در بحث پژوهشی صعود پیدا کنیم.

وی با تأکید بر اینکه اکنون در فصل بودجه هستیم و قرار است تا نیمه آذرماه بودجه پژوهشی بسته شود، خاطرنشان کرد: تقاضای ما این است که بودجه جدول ۱۴ با فرمول بهتری به مرحله اجرایی برسد.

احمدی اظهار داشت: بسیاری از بدهی ها به مجلات و منابع علمی، بودجه پارک‌ها، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و حق عضویت‌ها، طرح‌های کلان همه با بودجه جدول ۱۴ دیده شده بود.

معاون پژوهشی وزیر علوم با بیان اینکه این بودجه برابر بر ۳۰۰ میلیارد تومان بوده است، تصریح کرد: انتظار داشتیم حتی ۵۰ درصد آن هم تأمین می‌شد که با آن می‌توانستیم نیمی از مشکلات را برطرف کنیم.

دبیر کل شورایعالی عتف با بیان اینکه در بودجه سال ۹۶، ۴۰۰ میلیون دلار هم به غیر از بودجه جدول ۱۴ برای زیرساخت آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها که جزو نیازهای جدی است، باید مد نظر قرار می‌گرفت، گفت: این ۴۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه دولت پیش‌بینی شده بود که حذف شد. این میزان بودجه در قالب ارزآوری بود.

به گفته احمدی، درخواست داریم برای سال ۹۷ این میزان بودجه پژوهشی که ممکن است حتی بیشتر شود، مد نظر قرار بگیرد.

معاون پژوهشی وزیر علوم افزود: همچنین درخواست ما این است که حداقل این ۴۰۰ میلیون دلار برای سال ۹۷ در نظر گرفته شود.

سهم بودجه پژوهش در بیانات مقام معظم رهبری

یک نکته‌ی دیگر مسئله‌ی سهم بودجه‌ی پژوهش است. البتّه درباره‌ی این مسائلی که عرض میکنم، یک توضیحاتی هم لازم است منتها وقت نزدیک به اذان است و نمیتوانم خیلی بحث را توسعه بدهم. سهم بودجه‌ی پژوهش مهم است؛ چند سال است که بنده در همین جلسه و در جلسات دیگر و در دیدارهای خصوصی با مسئولین اجرائی کشور، روی این مسئله تکیه کرده‌ام، متأسّفانه اطّلاعاتی که به من میدهند و گزارشی که به من میدهند، نشان میدهد که نه، این حرفهای ما مثل نصیحت است؛ نصیحتی که مثلاً یک نفر منبر میرود و یک نصیحتی میکند؛ با این چشم نگاه شده؛ این‌جور نیست؛ باید سعی بشود. حالا در چشم‌انداز، ۴ درصد از بودجه‌ی عمومی را برای پژوهش در نظر گرفتند؛ ما حالا آن‌قدر همّتمان برای این در کوتاه‌مدّت، بلند نیست؛ امّا همان یک و نیم درصد یا ۲ درصدی که ممکن است و صحبت است، باید انجام بگیرد؛ هنوز بودجه‌هایی که وجود دارد برای پژوهش، بحث چند صدم درصد است؛ یکی این مسئله است؛ یکی هم صَرف درست و برنامه‌ریزی‌شده‌ی منابع مالی پژوهش؛ باید درست صرف بشود و درست در جای خود قرار بگیرد.

بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها و پژوهشگران - 13/4/1394