1.دلفی
2.سناریو پردازی
3.روند
4.تجزیه و تحلیل روندها
5.تجزیه و تحلیل پیشران‌ها
6.فناوری‌های کلیدی
7.چشم انداز سازی
8.نقشه راه
9.پس نگری
10.مدل‌سازی
11.شبیه سازی
12.ترکیبی از روش‌های فوق
آینده‌نگاری فرآیندی است نظام‌مند و برخوردار از روش‌شناسی علمی-عملیاتی، که با مشارکت گسترده خبرگان و فعالانِ علمی، صنعتی، فناوری، اقتصادی، اجتماعی و مدیران اجرایی و سیاست‌گذاران، تلاش دارد جهت‌گیری‌های کلان، اولویت‌ها و نقشه راه آینده میان‌مدت تا بلندمدت را در یک حوزه بخشی، فناوری یا یک مساله ملی تعیین نماید. بنابراین ضروری است سازمان‌ها و دستگاههای اجرایی کشور، سیاست‌ها و برنامه‌های آینده خود را مبتنی بر رویکرد آینده‌نگاری تدوین نموده تا بتوانند به بهترین شیوه ممکن از ظرفیت خبرگانی داخلی و خارجی کشور، در فرآیندی مشارکتی بهره‌مند شوند. انجام آینده‌نگاری منافع زیر را به دنبال خواهد داشت:
توسعه ارتباطات: فرآیند آینده‌نگاری بگونه‌ای است که ارتباطات میان بازیگران و ذینفعان مختلف کشور را تقویت نموده و توسعه می‌دهد.
افزایش هماهنگی: فرآیند آینده‌نگاری موجب هماهنگی، نظم و انسجام بیشتر میان بازیگران کلیدی کشور می‌شود.
تمرکز بر آینده بلندمدت: با پیاده‌سازی فرآیند آینده‌نگاری در کشور، می‌توان به نحو موثرتری بر آینده بلندمدت این صنعت تمرکز نمود.
تقویت تعهد: مشارکت بازیگران و ذینفعان کشور در فرآیند آینده‌نگاری، نهایتا به تعهد این بازیگران و ذینفعان نسبت به نتایج بدست آمده منجر خواهد شد که این امر میزان اقتدار و دستیابی به نتایج و تحقق انتظارات را افزایش خواهد داد.
اجماع و خلق چشم‌انداز مشترک: شکل‌گیری اجماع نسبی بر روی نتایج بدست آمده از فرآیند آینده‌نگاری، موجب مشروعیت بخشیدن به نتایج حاصله خواهد شد.
تقویت درک و بینش راهبردی: مشارکت در فرآیند آینده‌نگاری و دستیابی به دیدگاه‌ها و بینش‌های مختلف بازیگران در حوزه‌های مختلف و ملاحظات و دانش تخصصی آنها، فراهم‌کننده درک و بینشی راهبردی نسبت به تحولات آینده خواهد بود که این امر بواسطه فرآیند مشارکتی آینده‌نگاری محقق می‌شود.
در ادامه برخی از مفاهیم و واژگان حوزه آینده‌نگاری و آینده‌پژوهی تعریف می‌شوند.
نخستین جلسه هم اندیشی رصد اجرای سیاست های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری برگزار شد.
در این جلسه که با حضور دستگاه های مسئول پیگیری برگزار شد، مشکلات و چالش های پیش روی پیگیری نحوه اجرای این سیاست ها به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. همچنین مقرر شد در جلسه آتی شورای عالی عتف از وزرای غیرعضو نیز دعوت به عمل آورده شود تا آنان نیز در تصمیم گیری پیرامون این موضوع مشارکت داشته باشند و همکاری دستگاه های تحت نظر آنان نیز جلب شود.
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)، نخستین جلسه هم اندیشی رصد اجرای سیاست های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری بررسی شد. در این نشست، نمایندگان 5 دستگاه از مجموعه 6 دستگاه مسئول پیگیری این سیاست ها حضور داشتند. این دستگاه ها شامل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ وزارت دادگستری، وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ وزارت امور اقتصادی و دارایی؛ سازمان مدیریت و برنامه ریزی؛ معاونت علمی ریاست جمهوری هستند. جلسه رصد اجرای سیاست های کلی علم و فناوری با هدف مروری بر سیاست ها و بررسی عملکرد یک سال گذشته دستگاه های ذیربط برگزار شد.
در ابتدای جلسه، دکتر محمد ابویی اردکان، قائم مقام دبیرکل شورای عالی عتف ضمن ارائه توضیحاتی درمورد سیاست های کلی علم و فناوری ابلاغی مقام معظم معظم رهبری گفت: سیاست های علم و فناوری دارای 6 بعد اصلی و 34 زیر سیاست است که معاون اول محترم رئیس جمهور به منظور تقسیم کار دستگاه هایی را که ما آن ها را نمایندگی می کنیم متولی پیگیری این سیاست ها کرده اند. او ادامه داد: در این میان شورای عالی عتف مسئول پیگیری اقدامات این دستگاه هاست. ابویی گفت: دبیرخانه شورای عالی عتف به منظور هماهنگ کردن شیوه گزارش گیری و ارائه گزارش های سه ماهه پیشرفت به نهادهای نظارتی کشور، چارچوبی را طراحی کرده است تا دستگاه ها برنامه های خود را در این چارچوب ارائه کنند.
در ادامه این جلسه، مدل تبیین و پیگیری اجرای سیاست های کلی علم و فناوری توسط مهندس مهدی پاکزاد، مدیر امور ستادهای دبیرخانه شورای عالی عتف ارائه شد. او گفت: دو سوال اصلی در این مرحله برای ما مطرح است. نخست اینکه، آیار چارچوب گزارش گیری ارائه شده می تواند عملکرد دستگاه ها را پوشش دهد؟ و دوم اینکه، هماهنگی میان دستگاهی به منظور پیشبرد این وظیفه محول شده را چگونه انجام دهیم.
همچنین پایگاه اینترنتی رصد سیاست های کلی علم و فناوری به آدرس www.siasat.atf.gov.ir نیز به حاضران معرفی شد و توضیحاتی پیرامون نحوه کار کردن با این پایگاه اینترنتی برای نمایندگان دستگاه ها ارائه شد.
در ادامه نخستین جلسه هم اندیشی رصد اجرای سیاست های کلی علم و فناوری، اکثریت حاضران موضوع عدم هماهنگی درون دستگاهی و بین دستگاهی را یکی از بزرگترین چالش های دستگاه های مسئول پیگیری اجرای سیاست های ابلاغی رهبری دانستند و در نهایت مقرر شد فهرستی از اقدامات میان دستگاهی به معاون اول رئیس جمهور ارائه شود و از او درخواست شود تا برای جلب همکاری دستگاه ها دستورات لازم را صادر نماید.
همچنین مقرر شد که در جلسه آتی شورای عالی عتف که احتمالا تا پایان سال برگزار خواهد شد، از وزرای غیرعضو در شورای عالی عتف نیز دعوت به عمل آید تا موضوع در حضور آنان نیز ارائه شده و نظر آنان نیز در تصمیم گیری لحاظ شود تا در مرحله اجرا و پیگیری همکاری های لازم صورت گیرد.
| روابط عمومی دبیرخانه شورای عالی عتف |
| ۲۱ دی ۱۳۹۴ |
چکیده
آینده نگاری از دهه 90 با استقبال فراوانی در سطح جهانی روبه رو شد و بسیاری ازدولت ها و بخش خصوصی به انجام آینده نگاری رو آوردند. در یک تعریف روشن آینده نگاری را می توان گرد هم آوردن بازیگران کلیدی (بخش دولتی، خصوصی و دانشگاهی) عرصه علم و تکنولوژی برای ترسیم آینده های مطلوب و امکان پذیر، که موجب تلاش همان بازیگران برای تحقق چنین آینده ای می شود، دانست. تا کنون دلایل مختلفی برای علاقه مندی بخش عمومی و خصوصی را به انجام آینده نگاری یادآور شده اند. ما محرک های آینده نگاری را از دیدگاه بن مارتین، کینان و آتیلا هاواس بررسی می کنیم.
مقدمه
بشر از گذشته مایل به گمانه زنی و پیش بینی درباره آینده خود بوده است. شاید بتوان گفت که این کار به اندازه عمر بشر دیرینگی داشته باشد. در نیمه دوم سده بیستم فعالیت های پیش بینی، به شیوه ای علمی، منظم وحساب شده در حوزه تکنولوژی و مسایل اجتماعی، ابتدا از سوی دو کشور آمریکا و ژاپن، انجام شد و ازحدود دودهه پیش، دانش آینده نگاری بر مبنای همین تجربه ها و آگاهی ها بنا نهاده شد. در واقع تفاوت پیش بینی و آینده نگاری رامی توان به این صورت ساده توضیح داد که پیش بینی تمایل به استفاده از اطلاعات گذشته برای ترسیم آینده را دارد، در حالی که آینده نگاری تأکید خود را بر ترسیم آینده های مطلوب و امکان پذیر می گذارد. بعد از دو دهه، آینده نگاری به یکی از ابزارهای مهم سیاست گذاران، در تمامی حوزه ها، برای کمک به سیاست گذاری و تصمیم گیری تبدیل شده است. اروپا، آمریکا و ژاپن به طور گسترده ای از این ابزار برای جویا شدن نظرات متخصصان مختلف، نزدیک کردن دیدگاه های مختلف به یکدیگر، ایجاد اجماع و یا کسب نظر اکثریت استفاده کرده، برمبنای دانش و آگاهی کسب شده از این آینده نگاری ها، اقدام به تعیین چشم اندازها و سیاست گذاری می کنند. پس از انجام موفق آینده نگاری دراین کشورها، دولت های بسیار دیگری راه آنها را پیمودند. ما در این مقاله در پی پاسخ به این پرسش هستیم که: چرا آینده نگاری، در دنیای امروز با این همه رویکرد و علاقه مندی مواجه شده است؟
آینده نگاری
آینده نگاری را می توان به عنوان فرایندی سیستماتیک برای نگاه میان مدت تا بلند مدت به آینده علم، تکنولوژ ی ومسائل اجتماعی که منتج به سیاست گذاری در زمان حال می شود، دانست. بن مارتین آینده نگاری را به عنوان فرآیندی که شامل تلاش سیستماتیک برای نگاه به آینده بلند مدت علم، تکنولوژی، اقتصاد و سیاست، با هدف شناسایی حوزه های پژوهش استراتژیک و ایجاد تکنولوژی عام (ژنریک) که می توانند بیشترین منافع اقتصادی و اجتماعی را فراهم سازند تعریف کرده است. (Martin 2002). بر اساس تعریف بن مارتین، می توان به 5 جنبه مهم آینده نگاری اشاره کرد:
تلاش برای نگاه به آینده باید سیستماتیک باشد، تا بتوان آن را آینده نگاری نامید.
مقالات علمی نشان‌دهنده‌ی علاقه‌ی دانشجو به انجام کار تحقیقاتی و میزان جدیت وی در انجام آن می‌باشد. به تجربه ثابت شده است که دانشجویانی که دارای مقالات علمی هستند، شانس بالاتری برای دریافت پذیرش در مقاطع بالای تحصیلی به ویژه در مقطع دکترا دارند. به همین دلیل داشتن مقاله‌ی علمی هم به دانشجویان کارشناسی و هم به دانشجویان کارشناسی ارشد توصیه می‌شود، اما دانشگاه‌ها از دانشجویان کارشناسی ارشد انتظار بیشتری برای داشتن مقاله دارند. به همین دلیل چنانچه دانشجوی کارشناسی ارشد هستید و قصد ادامه‌ی تحصیل در مقطع دکترا را دارید، در چاپ مقالات علمی کوشش جدی نمایید.
مقالات علمی معمولا در کنفرانس‌ها و ژورنال‌ها چاپ می‌شوند. از نظر اعتبار تمام کنفرانس‌ها و ژورنال‌ها یکسان نیستند و کیفیت مقالاتی که در آنها چاپ می‌شود بسیار متفاوت است. توجه داشته باشید که وقتی برای ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور اقدام می‌کنید، کسی معمولا مقالات شما را نخواهد خواند، بلکه تعداد مقالات شما و اعتبار جایی که مقالات شما در آن چاپ شده است، معیار ارزشیابی خواهد بود. بنابراین سعی کنید که مقالات خود را به کنفرانس‌ها و ژورنال‌هایی که از نظر کیفی در سطح بالاتری قرار دارند ارسال نمایید.
پژوهش، مطالعه ای نظام مند و کنترل شده تجربی و انتقادی درباره کشف روابط میان پدیده ها و ارایه ی فرضیه های گوناگون به شمار می رود و در جست وجوی دست یابی به هدف و عملی مشخص است و بر تأمین سعادت و رفاه همگان تاکید می کند.
هدف اساسی پژوهش های بنیادی، افزایش گستره دانش و آگاهی است. اکنون توانایی های فن آوری و پژوهش های علمی و کاربردی از مهم ترین شاخص های بالندگی و توسعه یافتگی جوامع محسوب می شود. پژوهش امکان افزایش دانش، آگاهی و بهبود شرایط زندگی را به انسان می دهد و سبب پیشرفت جامعه می شود.
«الوین تافلر» نظریه پردازی است که مقوله پژوهش را بسیار مهم می پندارد و در نظریه جابجایی در قدرت با اشاره به سه عامل قدرت، ثروت و دانایی، براین باور است که برخلاف دوران گذشته که زور و ثروت تعیین کننده ترین نیرو برای رسیدن به قدرت بود در دوره معاصر، دانایی مهمترین عامل رسیدن به قدرت است.
او سه پرده تئاتر زندگی بشری را در قالب سه موج تحول در جامعه بشری یعنی انقلاب های کشاورزی، صنعتی و اطلاعات و انفورماتیک مورد بررسی قرار می دهد و مدعی است که با انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی، ثروت دیگر به عنوان مهم ترین عامل شکل دهنده به قدرت محسوب نمی شود، بلکه دانایی این جایگاه را بدست آورده است و پایه اصلی دانایی و شناخت نیز پژوهش به شمار می رود. بر این پایه می توان گفت پژوهش در دنیای کنونی می تواند عاملی زیربنایی و اساسی در افزایش قدرت ملی هر کشوری در گردونه جهانی شدن باشد.
پژوهش را باید زیربنای آموزش دانست. بدون انجام پژوهش ایستایی و سکون بر دانش بشری چیره خواهد شد. بنابراین پژوهش یکی از نیروهای اصلی شکل دهنده به جهان است که سبب درک بهتر از دنیای اطراف می شود.
پژوهش می تواند پیامدهای اقتصادی مهمی نیز داشته باشد و به برطرف کردن مشکل های اقتصادی و بهبود شاخص های اقتصادی کشور کمک شایان توجهی بکند.
جایگاه پر اهمیت پژوهش و پژوهشگر در ایران سبب شد تا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در 1379هجری خورشیدی به منظور گسترش مقوله پژوهش در کشور، چهارمین هفته آذر را «هفته پژوهش» نامگذاری کند. این امر به دنبال انتخاب 25 آذر به عنوان روز پژوهش از طرف شورای فرهنگ عمومی صورت پذیرفت.
22دستاورد پژوهشی تازه از کوچکترین ربات پرنده تا پاستای جلبک
اسامی این طرح‌ها به شرح ذیل است:
به گزارش ایسنا، طرح کلان ملی ساخت انواع پچ‌های ضد درد با اعتبارات بالغ بر 11 میلیارد ریال به سفارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پژوهشگاه ملی پلیمر و پتروشیمی اجرایی شد.
اعتبارات این طرح از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تامین شده است.
همچنین پهپاد سلیمان، پرنده‌ای با قابلیت نشست و برخاست از سطح در حداقل جا است و طراحی این پهپاد به گونه‌ای است که با هم آمیختگی و پیوستگی بال و بدنه امکان حمل 33 کیلوگرم را دارد.
ربات کوادراتور نیز به عنوان کوچکترین کوادراتور در دنیا در شانزدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری عرضه شد که ابعاد این پرنده، 1.8 در 1.8 سانتیمتر است.
انتهای پیام : ایسنا
به گزارش روابط عمومی وزارت علوم ، امسال هفته پژوهش و فناوری از ۲۲ تا ۲۷ آذرماه برگزار می‌شود و در این هفته وزارت علوم برنامه‌های مختلفی از جمله برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، تجلیل از پژوهشگران برگزیده و فن‌بازار ملی را در دستور کار دارد و این هفته فرصت مناسبی برای توجه و تمرکز روی ابعاد مختلف امر پژوهش و فناوری در کشور است تا تمامی ذی نفعان زنجیره علم و فناوری کشور علاوه بر اطلاع از وضعیت موجود در کشور، بتوانند برای آینده برنامه ریزی کنند.
انتخاب و معرفی برگزیدگان حوزه پژوهش و فناوری، ایجاد فرصت تعامل بین ذینفعان این حوزه، برگزاری نمایشگاه، فن بازار و همایش ملی در راستای تقویت و توسعه امر پژوهش در کشور از جمله محورهای این هفته است. همچنین شناسایی توانمندی های پژوهش و فناوری مراکز تحقیقاتی، شناسایی و معرفی پژوهشگران برتر، امکان تجاری سازی یافته های پژوهش و فناوری (فن بازار)، فراهم کردن فضای همکاری بین پژوهشگران، برقراری ارتباط مراکز صنعتی و تولیدی با مراکز تحقیقاتی و نهادینه کردن پژوهش در سطح جامعه، از جمله اهداف برپایی این هفته بیان شده است.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد فن بازار به پایگاه اینترنتی زیر مراجعه نمایید:
برای خدمت رسانی بهتر به مردم ، کارهای دقیق پژوهشی لازم است.
مقام معظم رهبری
دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتى در همه‌ى زمینه‌ها، علوم تجربى، علوم انسانى ، در همه‌ى بخش‌هایى که براى کشور مورد نیاز است، بایستى همتشان را در تحقیق و علم افزایش بدهند. مقام معظّم رهبری
ما باید تحقیق را در کشور با توجه به نیازهاى آن هدف دار کنیم و پژوهش ها را در جهت نیازهاى کشور قرار بدهیم. مقام معظم رهبری
بدون انواع دانش، اقتدار کشور امکان پذیر نیست ؛ دانش اقتدار می آورد.
مقام معظم رهبری
دریافت فایل word (جهت استفاده در بالای نامه )
دوشنبه 23/09/1394 پژوهش، فناوری و صنعت
سه‌شنبه 24/09/1394 پژوهش، فناوری و دانشگاه کارآفرین
چهارشنبه 25/09/1394 پژوهش، فناوری و حامیان پژوهش
پنج‌شنبه 26/09/1394 پژوهش، فناوری، اقتصاد ملی و اقتصاد مقاومتی
جمعه 27/09/1394 پژوهش، فناوری، حوزه و دانشگاه
به مناسبت هفته پژوهش همایش نقش پژوهش های دانشگاهی در توسعه لرستان به میزبانی دانشگاه فرهنگیان لرستان و مشارکت دستگاههای اجرایی عضو ستاد بزرگداشت هفته پژوهش در محل سالن آمفی تئاتر پردیس فرهنگیان علامه طباطبایی شهرستان خرم آباد برگزار شد
دکترفروزان ادیب فر سرپرست پردیس های فرهنگیان استان لرستان ، هدف از برگزاری این همایش را همدلی میان جامعه دانشگاهی برای شناسایی چالش های پیش روی توسعه لرستان ذکر کرد و گفت : دانشگاه اتاق فکر توسعه هر کشوراست .
دبیر این همایش در ادامه با بیان اینکه برگزاری چنین نشستهایی میتواند پیشدرآمدی برای همدلی میان جامعه دانشگاهی لرستان برای شناسایی چالشها و نهایتاً توسعه استان و کشور باشد، اظهار کرد: تاکنون همدلی میان دانشگاهیان را ندیده بودم اما امسال به ابتکارات رئیس ستاد بزرگداشت هفته پژوهش استان ، برنامه‌های هفته پژوهش بین دانشگاهیان تقسیم شد و این حرکت بابی شد تا از جزیرهای عمل کردن دانشگاهیان جلوگیری شود و همدلی و دوستی میان دانشگاهیان صورت گیرد. ادیبفر با اذعان به اینکه مسئولین اجرایی برای هر معضلی راهکار ندارند و نیاز است در این باره از صاحبان تفکر در دانشگاه‌ها راهکار بخواهند، بیان کرد: نیاز است دبیرخانه دائمی پژوهش در استان راهاندازی شود و اعضای آن صاحبنظران، روشنفکران و دانشگاهیان باشند تا برای توسعه استان راهکار تجویز کنند.
سرپرست دانشگاه فرهنگیان لرستان یادآور شد: هدف این است که این نشستها را ادامه دهیم تا منتج به توسعه استان شود.
در ادامه این همایش تعدادی از اساتید و پژوهشگران استان به بیان چالش های پیش روی توسعه استان و موانع پیش روی پژوهشگران سخنانی بیان کردند .
گفتنی است درپایان این مراسم که صبح چهارشنبه 18آذر ماه برگزار شد از 14 معلم اقدامپژوه برتر تجلیل شد.
